Grodzisko

Grodzisko zlokalizowane na skraju lasu stanowiło prawdopodobnie centrum władzy plemiennej słowiańskiego plemienia Gołęszyców. Datowany na rok 845 „Geograf bawarski” informuje, iż plemię to posiadało 5 grodów. Gród powstał w II połowie VII wieku, początkowo jako osada otwarta, jednak już w wieku VIII umocniona systemem obwałowań. Założenie było stosunkowo rozległe: majdan miał średnicę ponad 100 metrów i otoczony został dwoma pierścieniami wałów ziemnych, wzmocnionych dodatkowo elementami drewnianymi. Grodu chroniły również dwie suche fosy – jedna na zewnątrz założenia, druga pomiędzy dwoma pierścieniami wałów. Po stronie wschodniej grodziska zlokalizowano podgrodzie otoczone wałem ziemnym i fosą. Wjazd do grodu możliwy był przez dwie bramy (po stronie wschodniej i zachodniej).

Grodzisko było najważniejszym tego typu miejscem na Górnym Śląsku i jednym z ważniejszych w całej Polsce. Powierzchnia grodu przekraczała 6 hektarów przez co była większa od ówczesnych miast.

Gród został spalony i zniszczony w trakcie jednej z wypraw księcia wielkomorawskiego Świętopełka, prowadzonych w latach 874-885. Zaniechano jego odbudowy. Badania archeologiczne przeprowadzone w latach 30. i 60. XX wieku pozwoliły ustalić, iż na terenie grodu znajdowały się duże obiekty drewniane, prawdopodobnie o charakterze kultowym (świątynie). Do dnia dzisiejszego zachowały się bardzo czytelne pozostałości fortyfikacji ziemnych.

Wikipedia:

Na zalesionym terenie dobrze widoczne są pozostałości rozbudowanych fortyfikacji. Główna część grodu otoczona dwoma pierścieniami wałów ziemnych o maksymalnej średnicy ok. 150 m, wzmocnionych elementami drewnianymi. Ślady dwóch bram wjazdowych (wschodnia i zachodnia) umocnione dodatkowymi wałami oskrzydlającymi. Główny gród otoczony przez dwie fosy, pierwsza między dwoma pierścieniami wałów (na kilku odcinkach głębokość do 6 metrów) i druga – płytsza – wokół zewnętrznego pierścienia wałów. Po stronie wschodniej grodziska duże podgrodzie otoczone wałem ziemnym i pojedynczą fosą.

Obok pozostałych grodów Gołęszyców w Podoborze i Międzyświeciu, Grodźcu nad Morawicą i Raciborzu, do czasu upadku gród lubomski zajmował pozycję szczególną. Gród był prawdopodobnie centrum władzy plemiennej plemienia Gołęszyców i dominującym w okolicy ośrodkiem do momentu upadku. Budowa tak silnych umocnień była podyktowana lokalizacją na pograniczu Górnego Śląska i Państwa Wielkomorawskiego, które przez stulecia było polem rywalizacji książąt Wiślan i Wielkomorawskich, oraz stołeczną rolą Lubomi jako centrum plemiennego Gołęszyców. Grodzisko strzegło szlaku prowadzącego doliną Odry przez Bramę Morawską. Gród został spalony i zniszczony w trakcie jednej z wypraw księcia wielkomorawskiego Świętopełka, które miały miejsce w latach 874-885.

Gród nie został odbudowany, nie stwierdzono śladów prób odbudowy, stracił swoje znaczenie i ostatecznie upadł.

Badania prowadzono w latach 1933-1938 oraz 1966-1968 na terenie grodziska w Lubomi odkopano m.in. fragmenty kolczugi. Poświadcza to używanie tego rodzaju zbroi na terenie Polski w epoce plemiennej. W Lubomi odkryto również trzy okazałe drewniane budowle z VII-VIII wieku, interpretowane jako sale zebrań, świątynie pogańskie lub zespół zamkowy.

Zabytki pochodzące z grodu w Lubomi znajdują się w Muzeum w Wodzisławiu Śląskim.

Comments are closed.